مدیریت پروژه بر مبنای سیستم مدیریت ارزش کسب شده
در اين كتاب، سعي شده است تمامي الزامات يك سيستم مديريت پروژه مطلوب، به صورت گام به گام از ديدگاه سيستم مديريت ارزش كسب شده تشريح شود. اين الزامات كه شامل 32 معيار بوده و به صورت استاندارد ANSI/EIA#748 تعريف شده است، در برگيرنده 5 دسته اصلي از الزامات است كه خلاصه آنها عبارتند از:
1. سازماندهي: اين دسته شامل 5 معيار است و به نيازمنديهايي ابتدايي و اساسي ميپردازد كه هر پروژه از آغاز كار بايد آنها را در برداشته باشد. از مهمترين موارد تأكيد شده در اين معيارها، ميتوان نياز به تعريف ساختار سازماني پروژه، ساختار شكست كارهاي پروژه، تعريف دقيق محدوده پروژه و برقراري ارتباط بين همه اجزاي آن اشاره كرد.
2. برنامهريزي، زمانبندي و بودجهبندي: اين دسته شامل 10 معيار و بزرگترين دسته از معيارهاي EVMS است. اين دسته از معيارها در پي روشهايي مناسب براي يافتن پاسخي براي پرسشهايي نظير: چه كسي، چه كاري را، چه موقع، چگونه و با چه بودجهاي؟ انجام خواهد داد، است.
3. حسابداري: اين دسته شامل 6 معيار است و بر لزوم ثبت اطلاعات مالي پروژهها، به كارگيري روشهاي مناسب و يكسان در بودجه بندي و حسابداري اجزاي تشكيل دهنده پروژه (مانند نيروي انساني، مواد اوليه، مواد و قراردادهاي پيمانكاري) و يكپارچگي بين حسابهاي پروژه و دفاتر حسابداري سازمانها تأكيد دارد.
4. گزارشهاي تحليلي و مديريتي: اين دسته شامل 6 معيار است و بر نياز به سيستم گزارشدهي سريع، دقيق، بموقع، همه جانبه و كاربرپسند، تأكيد دارد. به همين دليل، تأكيد شده است كه سيستم گزارشدهي پروژه بايد در ابعاد مختلف پروژه، گزارشهايي مختلف و مناسب براي كاربران طراحي كند.
5. بازنگري و كنترل دادهها: اين دسته شامل 5 معيار است و بر ثبت، مستندسازي و كنترل تغييرات پروژه تأكيد دارد، زيرا در صورتي ميتوان گزارشهايي دقيق و درست به مديريت ارائه داد كه از اطلاعات و دادههاي صحيح، دقيق و از همه مهمتر بهروز و به هنگام شده استفاده شود.
- اطلاعات تخصصی
- ویرایش صفر - 1383
- تعداد صفحات :266
- فرمت: وزیری
در اين كتاب، سعي شده است تمامي الزامات يك سيستم مديريت پروژه مطلوب، به صورت گام به گام از ديدگاه سيستم مديريت ارزش كسب شده تشريح شود. اين الزامات كه شامل 32 معيار بوده و به صورت استاندارد ANSI/EIA#748 تعريف شده است، در برگيرنده 5 دسته اصلي از الزامات است كه خلاصه آنها عبارتند از:
1. سازماندهي: اين دسته شامل 5 معيار است و به نيازمنديهايي ابتدايي و اساسي ميپردازد كه هر پروژه از آغاز كار بايد آنها را در برداشته باشد. از مهمترين موارد تأكيد شده در اين معيارها، ميتوان نياز به تعريف ساختار سازماني پروژه، ساختار شكست كارهاي پروژه، تعريف دقيق محدوده پروژه و برقراري ارتباط بين همه اجزاي آن اشاره كرد. فصلهاي دوم و سوم كتاب به تشريح مفاهيم، ابزارها و جزئيات اين معيارها اختصاص يافته است.
2. برنامهريزي، زمانبندي و بودجهبندي: اين دسته شامل 10 معيار و بزرگترين دسته از معيارهاي EVMS است. اين دسته از معيارها در پي روشهايي مناسب براي يافتن پاسخي براي پرسشهايي نظير: چه كسي، چه كاري را، چه موقع، چگونه و با چه بودجهاي؟ انجام خواهد داد، است. فصلهاي چهار تا شش كتاب به تشريح مفاهيم، ابزارها و جزئيات الزامات مورد نياز اين دسته از معيارها اختصاص يافته است.
3. حسابداري: اين دسته شامل 6 معيار است و بر لزوم ثبت اطلاعات مالي پروژهها، به كارگيري روشهاي مناسب و يكسان در بودجه بندي و حسابداري اجزاي تشكيل دهنده پروژه (مانند نيروي انساني، مواد اوليه، مواد و قراردادهاي پيمانكاري) و يكپارچگي بين حسابهاي پروژه و دفاتر حسابداري سازمانها تأكيد دارد. فصل هفت كتاب به تشريح مفاهيم، ابزارها و جزئيات اين الزامات اختصاص يافته است.
4. گزارشهاي تحليلي و مديريتي: اين دسته شامل 6 معيار است و بر نياز به سيستم گزارشدهي سريع، دقيق، بموقع، همه جانبه و كاربرپسند، تأكيد دارد. به همين دليل، تأكيد شده است كه سيستم گزارشدهي پروژه بايد در ابعاد مختلف پروژه، گزارشهايي مختلف و مناسب براي كاربران طراحي كند. فصلهاي هشت و نه كتاب، حاوي نمونه گزارشهايي جالب همراه با نحوه كاربرد آنهاست.
5. بازنگري و كنترل دادهها: اين دسته شامل 5 معيار است و بر ثبت، مستندسازي و كنترل تغييرات پروژه تأكيد دارد، زيرا در صورتي ميتوان گزارشهايي دقيق و درست به مديريت ارائه داد كه از اطلاعات و دادههاي صحيح، دقيق و از همه مهمتر بهروز و به هنگام شده استفاده شود. فصل ده كتاب به تشريح الزامات اين معيارها اختصاص يافته است.
شرح كامل الزامات و معيارهاي EVMS كه بر استاندارد ANSI/EIA#748 استوار است، به طور كامل در فصل آخر كتاب تشريح شده است. از اين فصل ميتوان به عنوان مشخصههاي يك سيستم مديريت پروژه كامل، كارا و استاندارد استفاده كرد.
با خواندن این کتاب یاد می گیرید:
-
• آيا پروژه جلوتر و يا عقبتر از زمانبندي است؟• آيا پروژه در وضعيت اضافه هزينه و يا کاهش هزينه است؟• درصد عملکرد هزينه و زمانبندي پروژه چه ميزان است؟• به طور محتمل پروژه چه زماني خاتمه مييابد؟• به طور محتمل هزينه پاياني پروژه چه مقدار خواهد بود؟• الزامات يك سيستم مديريت پروژه استاندارد و يا مطلوب چيست؟• در پروژههاي بزرگ صنعتي و ملي كه كارفرما با پيمانكاران بسياري سروكار دارد، چگونه ميتوان از وجود سيستم مديريت پروژه و يا به عبارتي ديگر سيستمهاي مديريت هزينه، كيفيت و زمان در پيمانكاران اطمينان حاصل نمود؟• چگونه ميتوان پيمانكاران را از نقطه نظر وضعيت سيستمهاي مديريت پروژه مورد ارزيابي قرار داده و آنها را رتبهبندي نمود؟
لینک های مفید:
فصل اول: مباحث مقدماتي
1ـ1ـ مقدمه 21
1-2- سير تكاملي سيستم مديريت ارزش كسب شده 25
1-2-1- يك كارخانه آمريكايي – اوايل سال 1900 25
1-2-2- PERT/COST ـ سالهاي 1962 تا 1965 26
1-2-3- معيارهاي سيستم كنترل هزينه و زمانبندي (C/SCSC) – سالهاي
1967 تا 1996 28
1-2-4- سيستم مديريت ارزش كسب شده – از سال 1996 تا حال 28
1-3- دلايل استفاده از EVMS 29
1-4- مفهوم و نحوه كار EVMS 30
1-5- منابع 34
فصل دوم: درك محدودة طرح/ پروژه
2ـ1ـ مقدمه 35
2-2- ساختار شكست كار 35
2-2-1- آنچه WBS تدارك ميبيند 37
2-2-2- وظايف WBS 37
2-2-3- ايجاد WBS 42
2-2-4- اجزاء WBS 45
2-2-5- هماهنگي بين اجزاء WBS 52
2ـ3ـ مركز كنترل 53
2-4- ماتريس واگذاري مسئوليت 56
2ـ5ـ منابع 59
فصل سوم ـ سازماندهي طرح/ پروژه
3-1- مقدمه 61
3-2- مراحل طراحي ساختار 62
3-2-1- تعريف مأموريت و اهداف سازمان 62
3-2-2- تعيين فرآيندها 62
3-3- انواع ساختار 63
3-3-1- ساختار وظيفهاي يا وظيفهگرا 63
3-3-2- ساختار پروژهگرا 67
3-3-3- ساختار محصولگرا / خدمتگرا 71
3-3-4- ساختار مبتني بر مناطق جغرافيايي يا مشتري 72
3-3-5- ساختار ماتريسي 74
3-3-6- ساختار تيمي 79
3-3-7- ساختار مركب 82
3-3-8- تعيين ساختار سازماني مناسب 85
3-4- خلاصه 86
3-5- منابع 86
فصل چهارم: زمانبندي
4-1- مقدمه 90
4-2- آماده سازي زمانبندي 90
4-2-1- تعريف فعاليتها 91
4-2-2- توالي فعاليتها 92
4-2-3- برآورد مدت زمان فعاليتها 93
4-2-4- تهيه زمانبندي 94
4-2-5- كنترل زمانبندي 95
4-3- انواع زمانبندي 95
4-3-1- نمودارهاي گانت و وقايع مهم 96
4-3-1- زمانبندي شبكه 102
4-3-3- زمانبندي توليد 109
4-4- خلاصه 114
4-5- منابع 116
فصل پنجم: بودجهبندي
5-1- مقدمه 117
5-2- چرخه حيات هزينه 117
5-2-1- فرآيند برنامهريزي منابع كاري 118
5-2-2- فرآيند برآورد هزينه 118
5-2-3- فرآيند بودجهبندي 119
5-3- اجزاء بودجه پروژه 124
5-3-1- قيمت قرارداد/ طرح/ پروژه (P/CPB) 125
5-3-2- سود 125
5-3-3- مبناي بودجه قرارداد/ هزينه پروژه (CCB) 126
5-3-4- ذخيره مديريت (MR) 126
5-3-5- مبناي اندازهگيري عملكرد (PMB) 127
5-3-6- بودجه توزيع نشده (UB) 128
5-3-7- بودجه توزيع شده (DB) 128
5-4- خلاصه 129
5-5- منابع 130
فصل ششم: ايجاد مبنا و برنامهريزي تفصيلي طرح
6-1- مقدمه 131
6-2- مراحل ايجاد مبنا 132
6-3- ايجاد يكپارچگي بين مبناي محدوده، هزينه و زمانبندي 134
6-4- مراكز كنترلي مبتني بر ارزش كسب شده (CAPs) 136
6-5- روشهاي برنامهريزي و اندازهگيري ارزش كسب شده 138
6-5-1- روش برهههاي وزندار 139
6-5-2- روش فرمول ثابت (75/25، 50/50، 25/75 و غيره) 140
6-5-3- روش تخمين درصد پيشرفت 140
6-5-4- تركيبي از روش تخمين درصد پيشرفت و برهههاي وزندار 142
6-5-5- روش شمارش واحدها 143
6-5-6- روش استانداردهاي كسب شده 146
6-5-7- روش كار وابسته (وابستگي يك بسته كاري به بسته كاري ديگر).. 146
6-5-8- فعاليتهاي پشتيباني 148
6-6- برنامه مركز كنترل (CAP) 150
6-7- مبناي اندازه گيري/ ارزيابي عملكرد (PMB) 154
6-8- خلاصه 160
6-9- منابع 160
فصل هفتم: حسابداري پروژه
7-1- مقدمه 161
7-2- حسابداري هزينههاي نيروي انساني 162
7-3- حسابداري مواد و قراردادهاي فرعي 163
7-4- شناسايي و محاسبه انحراف قيمت مواد 166
7-5- شناسايي و محاسبه انحراف مصرف مواد 166
7-6- شناسايي و محاسبه ضايعات بيش از اندازه مواد 167
7-7- تطبيق هزينه هاي واقعي با ارزش كسب شده مواد 167
7-7-1- لزوم كاهش هزينههاي واقعي براي هماهنگي با ارزش
كسب شده 169
7-7-2- لزوم افزايش هزينههاي واقعي براي هماهنگي با ارزش
كسب شده 170
7-8- پيمانكاران فرعي 173
7-9- حسابداري هزينه فعاليتهاي پشتيباني (LOE)، وابسته و غير مستقيم 173
7-10- خلاصه 174
7-11- منابع 174
فصل هشتم: نظارت بر طرح/ پروژه
8-1- مقدمه 175
8-2- جمعآوري دادهها 176
8-3- گزارشدهي خارجي 185
8-3-1- گزارش عملكرد هزينه و زمان – فرم 1 و2 182
8-3-2- گزارش مبنا – فرم 3 185
8-4- گزارشات گرافيكي 186
8-4-1- گزارش عملكرد تجمعي پروژه 187
8-4-2- گزارش روند انحراف هزينه و زمان پروژه 188
8-4-3- گزارش عملكرد تجمعي هزينه و زمان 191
8-4-4- گزارش مقايسه CPI و TCPI 192
8-5- منابع 194
فصل نهم: پيشبيني نتايج پايان پروژه
9-1- مقدمه 195
9-2- سه فاكتور مهم در تخمين نتايج پاياني پروژه 196
9-3- روش تخمين آماري هزينه و زمان پاياني پروژه 198
9-4- محاسبه EAC با فرض عملكرد آينده 100% 200
9-5- محاسبه EAC با شاخص عملكرد هزينه تجمعي 201
9-6- محاسبه EAC با استفاده از CPI و SPI تجمعي 204
9-7- شاخص عملكرد مورد نياز براي تكميل كار باقيمانده 206
9-8- نحوه محاسبه ذخيره مديريت يا ذخيره احتمالي در EAC 207
9-9- ارزيابي صحت و دقت EAC پيمانكاران 208
9-10- تخمين مدت زمان پروژه 211
9-11- خلاصه 213
9-12- منابع 214
فصل دهم: كنترل تغييرات و نگهداري مبناي طرح/ پروژه
10-1- مقدمه 215
10-2- كنترل تغييرات 215
10-2-1- تغييرات خارجي 216
10-2-2- برنامهريزي مجدد داخلي 218
10-3- نگهداري مبنا 220
10-4- خلاصه 224
10-5- منابع 225
فصل يازدهم: معيارهاي سيستم مديريت ارزش كسب شده (EVMS)
11-1- مقدمه 227
11-2- گروه 1 – معيارهاي سازماني 228
11-3- گروه دوم – معيارهاي برنامهريزي، زمانبندي و بودجهبندي 232
11-4- گروه 3 – معيارهاي حسابداري 242
11-5- گروه 4 – معيارهاي گزارشات تحليلي و مديريتي 247
11-6- گروه 5- معيارهاي بازنگري و كنترل تغييرات 252
11-7- منابع 255
ضمائم 257
پيشگفتار
بدون اغراق ميتوان ادعا كرد كه مديريت پروژه يكي از مهمترين شاخههاي علم بشري است كه در چند دهه اخير علاوه بر رشد چشمگير، بيش از پيش مورد توجه و استفاده قرار گرفته است. افزايش پيچيدگي، بزرگي، تنوع و انتظارات مشتريان پروژهها از مهمترين دلايل اين رشد بوده است. پروژههايي مانند احداث بزرگراهها، طراحي و ساخت خودروهاي جديد و مدرن و بسياري ديگر، موجب فراهم آوردن رفاه مردم، خشنودي مشتريان و حتي امنيت ملي كشور عزيزمان شده است. استفاده از مديريت پروژه در تحقق بسياري از اهداف مختلف سازمانها و پروژههاي گوناگون رو به افزايش است.
كتاب حاضر كه نتيجه سه سال تحقيق، مطالعه و استفاده از تجربيات مديران موفق پروژهها ميباشد، با هدف پاسخ به سئوالات كليدي زير تأليف شده است:
• الزامات يك سيستم مديريت پروژه استاندارد و يا مطلوب چيست؟
• در پروژههاي بزرگ صنعتي و ملي كه كارفرما با پيمانكاران بسياري سروكار دارد، چگونه ميتوان از وجود سيستم مديريت پروژه و يا به عبارتي ديگر سيستمهاي مديريت هزينه، كيفيت و زمان در پيمانكاران اطمينان حاصل نمود؟
• چگونه ميتوان پيمانكاران را از نقطه نظر وضعيت سيستمهاي مديريت پروژه مورد ارزيابي قرار داده و آنها را رتبهبندي نمود؟
نتيجه بررسيهاي انجام شده، مؤلف را به روش مديريت پروژه بر اساس سيستم مديريت ارزش كسب شده (EVMS) كه توسط محققين و صنعتگران آمريكايي در طي سه دهه توسعه يافته است، معطوف نمود. اين روش كه هم اكنون بعنوان استاندارد ملي مديريت پروژه در بسياري از كشورهاي پيشرفته مانند آمريكا، انگليس، ژاپن به ثبت رسيده است، پيمانكاران و صنعتگران را ملزم به رعايت الزامات اين استاندارد در پروژههاي ملي و يا حتي خصوصي مينمايد.
كتاب حاضر بر مبناي معيارهاي سيستم مديريت ارزش كسب شده، سعي نموده مديريت پروژه را در 11 فصل و از 5 جنبه مهم و كليدي مديريت پروژه يعني: 1) سازماندهي، 2) برنامهريزي، زمانبندي و بودجهبندي، 3) حسابداري، 4) گزارشهاي تحليلي و مديريتي و 5) بازنگري و كنترل تغييرات پروژه، مورد بررسي و كنكاش قرار دهد.
از آنجائيكه استانداردها همواره بيانگر حداقلهاي مورد نياز بوده و همچنين بر روش اجرايي فراهم آوردن الزامات نيز اشاره نميكنند، مؤلف سعي نموده با استفاده از مراجع معتبر و همچنين تجربيات خود و مديران موفق پروژهها، راهكارهاي مناسبي را در فصول مختلف كتاب به خواننده تقديم نمايد.
در پايان، از كليه اساتيد گرامي كه در تأليف اين كتاب مشوق بنده بوده و از كمك و رهنمودهاي ارزنده و ارزشمند خود دريغ نورزيدند و همچنين دوستان و همكاران گرانقدرم از جمله آقايان: داريوش كرمانيان، احمد بروجردي و خانمها: سعيده عباسي، سميه نكويي، فرين تفويضي زواره، سودابه صادقيلويه و سهيلا سرچشمهپور كه در مراحل مختلف تهيه كتاب بنده را ياري نمودند، بينهايت تشكر و قدرداني ميكنم. همچنين تشكر و سپاس صميمانهام را به همسر مهربان و فداكارم كه همواره مشوق و ياريگرم بوده، خالصانه تقديم مينمايم.
” اميدوارم اين كتاب نقطه شروعي باشد براي تهيه و تدوين استاندارد ملي مديريت پروژه در كشور عزيزمان، ايران.“
علي واحدي ديز
تابستان 1383
